در شرایط کنونی جامعه شاید شما هم به این موضوع فکر کنید که چگونه می‌توان به افراد نیازمند کمک کرد؟ تاسیس یک موسسه خیریه چقدر می‌تواند به این موضوع کمک کند؟ مراحل ثبت موسسه خیریه چیست؟ شرایط و مدارک لازم برای ثبت و ایجاد مؤسسه خیریه چیست؟ برای پاسخ به این سؤالات، به شما پیشنهاد می‌کنیم که به خواندن این مقاله ادامه دهید.
مراحل راه‌اندازی موسسه خیریه چیست؟
قبل از اینکه به شرایط و نحوه ثبت یک موسسه خیریه بپردازیم، نخست اجازه دهید با معنی و مفهوم آن آشنا شویم. مؤسسه خیریه به نهادها یا سازمان‌های غیرسیاسی، غیرانتفاعی و انجمن‌های عام‌المنفعه گفته می‌شود که به‌صورت دولتی و خصوصی در مسائل اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و… فعالیت دارند. قوانین و مقررات این مؤسسه به کشور یا منطقه‌ای که در آن تأسیس می‌شود و فعالیت می‌کند بستگی دارد.
بسیاری از مردم جهان هستند که هنوز در فقر به سر می‌برند و از شرایط درمانی و آموزشی مناسب برخوردار نیستند. همین امر باعث افزایش فقر و بی‌سوادی در جهان شده است. همچنین بسیاری از شهرها و کشورها هستند که در معرض بلایای طبیعی قرار دارند. هدف اصلی بنیادهای خیریه کمک به این افراد و فراهم‌آوردن اقلام ضروری و مناسب برای آن‌ها است.
بودجه‌ای از سوی دولت برای این سازمان‌ها در نظر گرفته نمی‌شود و منابع مالی این مؤسسات از طریق مردم تأمین می‌شود. اما با این وجود برای ثبت یک مؤسسه خیریه شما باید از طریق وزارت کشور اقدام نمایید. نحوه تشکیل و تأسیس یک مؤسسه خیریه هر کشور با کشوری دیگر متفاوت است و شما باید با قوانین و شرایط لازم برای ثبت یک مؤسسه خیریه در کشور خود آشنایی داشته باشید. اگر قصد ثبت و ایجاد یک مؤسسه خیریه را دارید و می‌خواهید با شرایط و مدارک لازم برای ثبت آن بیشتر آشنا شوید در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
انواع موسسه خیریه
همان‌طور که اشاره شد، سازمان‌های خیریه به‌صورت دولتی و خصوصی مشغول به فعالیت هستند. بنیادهای خیریه دولتی منابع مالی خود را از طریق سازمان‌های دولتی و یا برخی از سازمان‌ها خصوصی دریافت می‌کنند. درحالی‌که منابع مالی مؤسسات خیریه خصوصی توسط یک شخص یا یک شرکت خصوصی تأمین می‌شود.
مؤسسات خیریه در حالت کلی به 3 دسته تقسیم می‌شوند، به همین منظور قبل از اینکه برای ثبت مؤسسه خیریه اقدام نمایید، بهتر است با انواع آن آشنا شوید.
مؤسسه خیریه غیردولتی:
این مؤسسات با اهداف غیرسیاسی به دو شکل انتفاعی و غیرانتفاعی تشکیل می‌شوند.
مؤسسه خیریه غیردولتی انتفاعی:
نهادهایی هستند که هدف اصلی آن سودآوری اعضا است.
مؤسسه خیریه غیردولتی غیرانتفاعی:
برخلاف مؤسسات خیره غیرانتفاعی، هدف این مؤسسه سودآوری برای جامعه است.
مزایا ثبت موسسات خیریه
همان‌طور که اشاره شد مؤسسات خیریه باهدف حل مشکلات اجتماعی تأسیس شده‌اند. از جمله فعالیت‌های این مؤسسات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمک به خانواده‌های بی‌سرپرست و کم‌بضاعت
- تأمین هزینه تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان
- ساخت مدارس، بیمارستان و مساجد
- کمک‌هزینه درمان و تأمین داروی بیماران کم‌توان
- تأمین هزینه جهیزیه افراد تحت پوشش
- کمک به انجام فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، فرهنگی و…
- امدادرسانی به آسیب‌دیدگان بلایای طبیعی
- و …
شرایط لازم برای ثبت مؤسسه خیریه در ایران
برای ایجاد یک مؤسسه خیریه شما باید نخست از وزارت کشور مجوز این کار را دریافت کنید و سپس این درخواست را برای تأیید باید به اداره بهزیستی استان خود ارائه دهید. اگر نام مؤسسه و اهداف آن مورد تأیید قرار گرفت باید نام مؤسسه را در اداره ثبت‌اسناد و املاک شهر خود به ثبت برسانید.
تمام اعضایی که در این مؤسسه می‌خواهند فعالیت داشته باشند باید در مجمع شرکت کنند و با رأی‌گیری هرکدام اعضا و سمت‌های داده شده را مشخص نمایند. بعد از اینکه این افراد انتخاب شدند باید نسبت به تکمیل فرم صورت‌جلسه اقدام کرده و برای تعیین سمت افراد جلسه هیئت‌مدیره را برگزار کنند. تعداد افرادی که باید در این مؤسسه مشغول به کار باشند نباید از سه نفر کمتر و این تعداد باید همیشه فرد باشند. پس تمام شدن همه این مراحل باید هرکدام از اعضا فرم صورت‌جلسه را در سه نسخه امضا نمایند. شرایط دیگر برای ثبت مؤسسه خیریه به‌صورت زیر است:
- داشتن تابعیت جمهوری اسلامی
- داشتن دارایی 30 تا 60 میلیون تومان برای ایجاد یک مؤسسه خیریه
- قبل از اینکه پروانه صدور مؤسسه خیریه را دریافت کنید باید صلاحیت هیئت‌مدیره و مدیرعامل ثابت شده باشد.
- حداقل مدرک مدیرعامل باید زیر دیپلم نباشد و دو نفر از اعضای مؤسسه نیز باید مدرک کارشناسی داشته باشند.
- داشتن سن حداقل 23 سال
- انتخاب مکان مناسب برای مؤسسه خیریه که اداره بهزیستی شهر شما آن را تأیید کند.
همچنین شما می‌توانید در این مقاله با اولین موسسه خیریه ثبت شده در ایران آشنا شوید.
چگونه باید از نظر مالی موسسه خیریه را تأمین کرد؟
اگر می‌خواهید موسسه خیریه شما موفق باشد باید ایده‌های پایدار و برنامه دقیقی داشته باشید. مطلع و مطمئن نبودن از اینکه مؤسسه شما از نظر مالی و بودجه قرار است چگونه تأمین شود؛ ادامه دادن راه را برایتان غیرممکن خواهد کرد. یکی از موارد تأمین بودجه مؤسسه خیریه از طرف فرد نیکوکاری است که آن را تأسیس کرده. در غیر این صورت وجود یک سازمان قوی که آن را از طریق مالی حمایت می‌کند ضروری خواهد بود.
برای ایجاد یک مؤسسه خیریه اگر بخواهید با سرمایه خود این کار را شروع کنید بهتر است با سازمان‌های خیریه دیگر نیز تعامل داشته باشید. اگر این سازمان قوی حاضر به حمایت مالی شود ادامه راه برایتان آسان‌تر خواهد شد. البته راه‌های دیگری نیز برای تأمین مالی وجود دارد که می‌توان به برپایی کمپین‌ها اشاره کرد. هرچند حمایت مؤسسه‌های خیریه کار را برای شما آسان می‌کند. اما نباید دنبال لقمه حاضر و آماده باشید چرا که یک مؤسسه خیریه موفق مؤسسه‌ای است که به‌صورت مستقل کارهای خود را انجام دهد و وابسته به هیچ سازمانی نباشد.
در هنگام تأسیس مؤسسه حتماً چند نفر باشید که تا مدتی نیاز مالی نداشته و این بودجه را خودتان برعهده بگیرید. اگر حسابداری مؤسسه شما توسط یک سازمان موفق اداره شود حساب همه کارها و هزینه‌ها را خواهید داشت. برای موفق شدن مؤسسه خیریه خود باید از ولخرجی‌ها پرهیز کنید و بودجه را صرف کارهای خیریه نمایید. پس باید از هدف اصلی سازمان خود دور نشوید.
نیاز به مشاور برای ثبت یک مؤسسه خیریه
به دلیل مراحل و ضوابط ویژه‌ای که ثبت مؤسسه خیریه دارد نیاز به یک راهنما و مشاور ضروری خواهد بود. این مؤسسه برخلاف مؤسسات غیرتجاری دیگر نیاز به شرایط به‌خصوصی دارد و باید مجوزهای لازم را تهیه کرد. امکان دارد در این راستا شما بسیار خوب پیش بروید اما از فرایند طی‌کردن مراحل اداری آن بی‌خبر باشید. پس حضور مشاور در این مواقع از چند جهت لازم بوده تا تلاش شما را در جهت اصولی آن هدایت کند.
انتخاب نام موسسه:
مشاور متخصص با انتخاب نام و استعلام نام‌های ثبت شده به شما در صرفه‌جویی زمان کمک خواهد کرد. انجام استعلام قبلی به شما کمک خواهد کرد که نام‌های مشابهی که قبلاً ثبت شده را ارسال نکنید.
رعایت شرایط و ضوابط قانون ثبت:
مطمئناً رعایت شرایط و ضوابط قانون ثبت برای ایجاد یک مؤسسه خیریه بسیار الزامی است. حضور یک مشاور حقوقی به شما کمک می‌کند تا بدون هیچ‌گونه نگرانی از اطلاعات آن آگاه شوید و آن‌ها را در دستور کار خود قرار دهید. برای مثال از شرایط بخصوص اعضای موسسه آگاه شوید.
تدوین اساسنامه و دیگر اوراق:
برای یک مؤسسه خیریه اسناد و اوراقی لازم است که در کنار آگهی ثبت تأسیس، مشخصات مؤسسه را نشان دهد. نشانی، مدت فعالیت و موضوع آن، شیوه تصمیم‌گیری، سرمایه مؤسسه، تقسیم سود و زیان و… از جمله مواردی است که باید در این اسناد و اوراق وجود داشته باشد. مهم‌ترین بخش آن برمی‌گردد به نوشتن موضوع مؤسسه و شرکت… تنظیم روابط مالی مؤسسه به دلیل اینکه این سازمان غیرانتفاعی و غیرتجاری است ضروری بوده و مشورت با یک مشاور سطح آگاهی شما را در این زمینه افزایش خواهد داد.
سخن پایانی
همان‌طور که در این مقاله به آن اشاره کردیم برای ایجاد یک موسسه خیریه باید مراحل و ضوابط خاصی را دنبال کرد. نقش اساسنامه و سایر مدارک ضروری برای تأسیس کردن این مؤسسه‌ها لازم خواهد بود. مهم‌ترین اصلی هم باید در نظر بگیرید این است که زمان یک عامل کلیدی برای موفقیت مؤسسه شما خواهد بود. پس نباید هیچگاه ناامید و مأیوس شوید و برای کارهای خیریه تلاش لازم را داشته باشید. همچنین با رعایت تمامی ضوابط سرانجام با یک مؤسسه خیریه موفق روبه‌رو خواهید شد. پس شجاعت، تلاش و پشتکار را پیشه راه خود قرار دهید.
