آیا به راه‌های تقویت مهارت تصمیم‌گیری درست در زندگی  فکر کرده‌اید؟ تصمیم‌گیری جزو مهارت‌هایی است که در هر مرحله از زندگی وجود دارد. چه بسا افرادی هستند که به دلیل عدم مهارت تصمیم‌گیری صحیح به راه‌های اشتباه کشیده می‌شوند. سن نوجوانی سنی است که نیاز به داشتن این مهارت بیشتر احساس می‌شود. از طرفی از آنجایی که بسیاری از تصمیم‌ها در سن نوجوانی گرفته می‌شود و همین تصمیم‌ها هستند که به زندگی شما جهت می‌دهند، می‌توان گفت بسیاری از تصمیم‌هایی که در نوجوانی گرفته می‌شود ممکن است تا میان‌سالی و پیری همراه باشند.

با خودتان چند دقیقه فکر کنید که در زمان نوجوانی خود چه تصمیم‌هایی گرفته‌اید که هنوز نقش مهمی را در زندگی‌تان ایفا می‌کنند. انتخاب رشته، انتخاب تفریحات نوجوانی، انتخاب دوست و… همگی در سن نوجوانی رخ می‌دهد. پس برای انتخاب راه مناسب، نیاز است از مهارت تصمیم‌گیری به خوبی برخوردار بود.

راه و روش های تقویت مهارت تصمیم‌گیری درست

قطعاً تقویت این مهارت می‌تواند برای نوجوانان دغدغه بزرگی باشد. از این رو ما تصمیم گرفتیم درباره راه‌های تقویت مهارت تصمیم‌گیری درست در زندگی برای نوجوانان صحبت کنیم و اطلاعاتی را در جهت افزایش کیفیت زندگی به شما عزیزان بدهیم.

مهارت تصمیم‌گیری به چه معنا است؟

همان‌طور که همه ما می‌دانیم تصمیم‌ها باعث جهت دادن به زندگی ما می‌شوند. حال اگر تصمیم به درستی انتخاب شود احتمال موفقیت افزایش پیدا می‌کند و بالعکس هر چقدر که تصمیم ما نامناسب باشد احتمال شکست افزایش می‌یابد. به بیانی ساده می‌توان گفت که تصمیم‌گیری انتخاب یک گزینه بین چندین گزینه مختلف است. داشتن مهارت تصمیم‌گیری به ما کمک می‌کند که بهترین گزینه را انتخاب کنیم و میزان اشتباهاتمان را در مسیر کاهش دهیم.

ناگفته نماند که تصمیم‌گیری انواع مختلفی دارد که در ادامه به انواع آن می‌پردازیم.

انواع تصمیم‌گیری

مهارت تصمیم‌گیری جزو مهارت‌های فوق‌العاده مهم در زندگی است؛ چرا که تصمیم‌گیری صحیح می‌تواند زندگی ما را به سمت موفقیت سوق دهد. از طرفی تصمیم‌هایی که گرفته می‌شود بسته به شرایطی که دارند می‌توانند متفاوت باشند که در ادامه به انواع آن‌ها می‌پردازیم.

• تصمیم‌گیری ناشی از اضطراب: گاهی در زمان تصمیم‌گیری به شدت دچار اضطراب و نگرانی می‌شویم که همین حس سبب می‌شود با سرعت بیشتری تصمیم خود را نهایی کنیم. معمولاً این نوع تصمیم‌گیری در نوجوانان رواج زیادی دارد چرا که وی بر راه‌های تقویت مهارت تصمیم‌گیری درست در زندگی برای نوجوانان تسلطی ندارد.
• تصمیم‌گیری احساسی: زمانی که فرد بر اساس احساس و هیجانی که دارد تصمیم خود را نهایی می‌کند در واقع دچار تصمیم‌گیری احساسی شده است. این نوع تصمیم‌گیری می‌تواند بسیار مضر باشد و نتایج منفی خود را به‌مرور زمان نشان دهد. اتفاقاً روان‌شناسان بر دوری و پرهیز از این نوع تصمیم تاکید زیادی می‌کنند. به طور مثال نوجوانان در انتخاب رشته خود بسیار از این نوع تصمیم استفاده می‌کنند.
• تصمیم‌گیری منطقی: تصمیم‌گیری منطقی دقیقاً همان تصمیمی است که باید به آن عادت کنیم و بر این اساس پیش برویم. در تصمیم‌گیری منطقی ابتدا فرد تمامی گزینه‌های پیش رو را بررسی و سپس با منطق خود و با آینده‌نگری، بهترین گزینه را انتخاب می‌کند.
• فرار از تصمیم‌گیری: نوجوانانی که از عدم اعتماد به نفس رنج می‌برند معمولاً از تصمیم‌گیری فراری هستند. این دسته از افراد به صورت مکرر تصمیم‌گیری خود را به تعویق می‌اندازند و در نهایت با مشکلات زیادی روبرو می‌شوند. این نوع تصمیم‌گیری می‌تواند از بدترین اتفاق‌های ممکن باشد.
• تصمیم‌گیری وسواسی: وسواس داشتن می‌تواند در موارد مختلف حتی در تصمیم‌گیری هم وجود داشته باشد. افرادی که به وسواس در تصمیم‌گیری دچار هستند در انتخاب خود بسیار دچار شک و تردید می‌شوند و با اطمینان تصمیم خود را نهایی نمی‌کنند. این دسته از افراد هر تصمیمی را هم که می‌گیرند در نهایت از انتخاب خود خرسند نیستند.

حال که با انواع تصمیم‌گیری آشنا شدید می‌توانید راه‌های تقویت مهارت تصمیم‌گیری درست در زندگی را فرا بگیرید. پس در ادامه همراه باشید تا این مهارت فوق‌العاده کاربردی و حیاتی را یاد بگیرید و به فرزندان خود منتقل کنید.

روش های تقویت مهارت تصمیم‌گیری درست در زندگی نوجوانان

1.تمامی انتخاب‌های پیش رو را بررسی کنیم

برای گرفتن بهترین تصمیم نیاز است که ابتدا تمامی انتخاب‌های پیش رو را آنالیز کنیم. با این کار می‌توانیم به خوبی با هر یک از انتخاب‌ها آشنا شویم و نسبت به آن‌ها شناختی را پیدا کنیم. مثلاً در انتخاب تفریح اگر بدانیم هرکدام چه مزایا و معایبی دارند بهتر می‌توانیم نسبت به آن‌ها دیدگاهمان را شکل دهیم و در مسیر تصمیم‌گیری گام برداریم.

2.گزینه‌های اضافی را حذف کنید

زمانی که در قدم دوم پا می‌گذارید به خوبی با هر یک از انتخاب‌ها آشنایی دارید و می‌دانید که هرکدام چه مزابا و معایبی دارد. کاری که باید در این مرحله انجام دهید آن است که انتخاب‌های اضافی را حذف کنید. در واقع انتخاب‌هایی که از معایب بیشتری برخوردار هستند را حذف و نادیده بگیرید. با این کار می‌توانید در انتخاب تصمیم نهایی خود هوشمندانه‌تر اقدام کنید.

3.برای هر تصمیم باتوجه‌ به اهمیتی که دارد زمان بگذارید

همه ما در زندگی با تصمیم‌های بزرگ و کوچک زیادی روبه‌رو هستیم. حال اگر بخواهیم برای همه آن‌ها به یک اندازه زمان بگذاریم با شکست روبه‌رو می‌شویم. پس بهتر است که باتوجه‌ به اهمیتی که دارند تقسیم‌بندی شوند و در نهایت زمانی برای آن مشخص شود. در نهایت با این روش می‌توانیم برای تصمیم‌های کوچک زمان کمتر و برای تصمیم‌های بزرگ زمان بیشتری را اختصاص دهیم و با آن‌ها با تسلط بیشتری برخورد کنیم.

4.تحقیق و جستجو کنید

فرض کنید که می‌خواهید یک لپ‌تاب بخرید؛ بی‌شک کاری که قبل از خرید آن انجام می‌دهید بررسی و تحقیق درباره آن است. پس قبل از نهایی کردن تصمیم یکی از امور مهم، تحقیق و جستجو است. در این مرحله از مهارت تصمیم‌گیری باید انتخاب خود را از دیدگاه مختلف مورد ارزیابی قرار دهید و درباره آن تحقیق کنید. در تحقیق و جستجوی خود می‌توانید از منابع مختلف مثل گوگل، افراد با سواد، بزرگ‌ترها و… استفاده کنید.

در این مرحله معمولاً دیدگاه کلی و همه‌جانبه‌ای به دست می‌آورید که به‌احتمال زیاد انتخاب شما تا حدودی مشخص می‌شود.

5.از افراد واجد شرایط کمک و مشورت بگیرید

کمک و مشورت گرفتن از افراد واجد شرایط می‌تواند تأثیر به‌سزایی داشته باشد. برخی از افراد در تصمیم‌گیری‌های خود مخالف مشورت گرفتن هستند؛ اما باید توجه داشت که این مرحله می‌تواند مانند یک آزمون و خطا باشد. به طور مثال،  مشخص شود بسیاری از تصمیم‌هایی که شما گمان می‌کردید صحیح و عالی هستند؛ طبلی تو خالی بیش نیستند. توصیه‌ای که به شما می‌کنیم آن است که اهمیت این مرحله را کم نشمارید. حداقل یک بار، آن را انجام دهید تا متوجه اهمیت آن در انتخاب تصمیم نهایی شوید.

6.اعتماد به نفس خود را افزایش دهید

افزایش اعتمادبه‌نفس از جمله مواردی است که در مهارت تصمیم‌گیری بسیار اهمیت دارد. شاید دیده باشید افرادی را که تصمیم درست بگیرند اما به دلیل عدم اعتماد به نفس آن را اجرا نمی‌کنند. پس سعی کنید که شما از این دسته افراد نباشید. چراکه پشیمانی و ناراحتی بسیاری دارد.

اگر جزو افرادی هستید که از اعتمادبه‌نفس خوبی برخوردار نیستید، حتماً نسبت به تقویت آن با روش‌های مختلف اقدام کنید تا بتوانید در مهارت تصمیم‌گیری حرفه‌ای‌تر عمل کنید.

7.انتخاب بهترین راه‌حل

این مرحله، مرحله آخر است و نتایج کارهایی که در مرحله‌های قبل انجام داده‌اید به خوبی مشخص می‌شود. اگر همه موارد گفته شده را به خوبی انجام داده باشید؛ حال می‌توانید در تصمیم نهایی بسیار قوی عمل کنید. توجه داشته باشید که تصمیم نهایی خود را با توجه به مراحل قبل انجام دهید. دقت کنید که بنا بر تصمیم‌گیری احساسی، تصمیم‌گیری وسواسی و… که در مطالب فوق به آن اشاره کردیم اقدام نکنید. ما یقین داریم که اگر طبق مراحل گفته شده پیش بروید بهترین تصمیم را خواهید گرفت و در نهایت به هدف مورد نظر خود دست می‌یابید.

نتیجه‌گیری

داشتن مهارت تصمیم‌گیری درست در زندگی می‌تواند موجب اتفاق‌های خوب شود. به همین دلیل است که داشتن این مهارت جزو مهارت‌های فوق‌العاده مهم در زندگی محسوب می‌شود. به خصوص نوجوانان که در معرض انتخاب تصمیم‌های مهم هستند لازم است که با راه‌های تقویت مهارت تصمیم‌گیری درست در زندگی آشنا شوند. اگر شما هم افرادی را می‌شناسید که در این رده سنی قرار دارند و از این اطلاعات آگاهی زیادی ندارند، حتماً این مقاله را برای آن‌ها ارسال کنید. با این کار می‌توانید نوجوانان زیادی را به سمت تصمیم‌گیری درست سوق دهید و آینده آن‌ها را به سمت خیر و نیکی تغییر دهید.

در ضمن فراموش نکنید که نظرات و پیشنهادات خود را با ما به اشتراک بگذارید و اگر تجربه‌ای در این خصوص دارید آن را با ما در میان بگذارید. در نهایت سپاس‌گذاریم که تا انتهای مقاله با ما همراه بودید و آن را با دوستان و آشنایان خود به اشتراک می‌گذارید. شما می‌توانید با مراجعه به دسته‌بندی آموزش مجله بنیاد دانش مقالات مرتبط بیشتری بخوانید.